Symboliczne znaczenie projektu
Projektowany budynek to miejsce pracy, ale jednocześnie przestrzeń, w której realizowane będą zadania Instytutu (uroczystości, konferencje, wykłady). Postać patrona Instytutu, losy podobnych jemu niezłomnych oraz okres historii Polski, których badaniem zajmuje się Instytut Pileckiego są na tyle wyjątkowe, że niewątpliwie wymagają szczególnej oprawy. Naszym celem było zatem stworzenie takiej architektury, która poza rozwiązaniami funkcjonalnymi, stworzy przestrzeń nasyconą symbolicznym znaczeniem.
Kontekst otoczenia
Wśród chaosu architektonicznego, który obserwujemy na tym odcinku ul. Siennej postawiliśmy na prostotę. Dlatego elewacja istniejącego budynku została przez nas pozostawiona w niemal niezmienionej formie. Spokojna i rytmiczna fasada siedziby Instytutu staje niejako w kontraście ze zróżnicowaną architekturą otoczenia. Nowa fasada wykonana z białych płyt cementowych wpisuje się w zastaną geometrię elewacji. Widoczną od strony ulicy zmianę wprowadziliśmy na parterze. Duże przeszklenia na poziomie wzroku człowieka mają na celu interakcję z otoczeniem. Prostopadłe, nowe skrzydło schowane za korpusem zastanego budynku oraz parter istniejącej części, zaprojektowaliśmy z elewacją wykończoną w całości stalą kortenowską.
Dziedziniec jako serce budynku
Sercem budynku jest niewielki, dwupoziomowy dziedziniec. Nawiązuje on dialog z zazielenionym tarasem dla mieszkańców sąsiedniego budynku apartamentowego. Schowane w cieniu podwórko „studnia” ma skłaniać do kierowania wzroku ku górze, ku światłu. W związku z tym za materię podkreślającą dychotomię ciemności i życia, uznaliśmy zestawienie ze sobą martwej, surowej blachy kortenowskiej z żywymi roślinami. Zestawieniem tych materiałów pragniemy stworzyć dysonans, który pobudzi do ciągu skojarzeń: życie-śmierć; delikatność – brutalność; miękkość – twardość.
Symboliczna „linia życia”
Rośliny (Bluszcz pospolity (Hedera helix L.) w linearnych formach, które nazwaliśmy „liniami życia” prowadzą od wejścia, przez hol wejściowy i foyer, na patio. W naszej wizji monolityczny dziedziniec jest rozrywany żywymi roślinami, które przebijają się przez niego. Po to, by na wyższym poziomie biec ku górze, ku światłu. Widok swobodnie wspinającej się ku niebu roślinności jest momentem kulminacyjnym, do którego doprowadziły „linie życia”. Symbolicznie jest to zatem odniesienie do tych wszystkich, którzy w obliczu złej siły mieli odwagę się jej przeciwstawić. Tych, którzy mieli siłę przeciwstawiać się złu w imię człowieczeństwa. Nawet za najwyższą cenę.
Dobór roślinności
W kompozycji dziedzińca podstawową rolę dominanty ideowej i przestrzennej ma bluszcz pospolity (Hedera helix L.). Na górnym tarasie dziedzińca proponujemy kompozycję roślin kwitnących bądź owocujących w barwie fioletowej: barwinek pospolity (Vinca minor L.), borówka czarna (Vaccinium myrtillus L.) i dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans L.). Maj – miesiąc kwitnienia tych roślin – jest symbolicznie związany z datą urodzin i śmierci rtm. Pileckiego. Ponadto borówka – czarna jagoda – występuje w borach sosnowych, związanych z miejscem urodzenia patrona Instytutu.