Ogród przy Bernardyńskiej jest jednym z miejsc tworzących sieć ogrodów zabaw. Zobacz opis koncepcji.
Analiza terenu
Teren zachwycił nas swoją kameralnością. Miejsce wskazane na lokalizację placu zabaw w części zachodniej ogrodu to niewielka polana między zadrzewieniami dawnych nieużytków i ogrodów działkowych. To właściwie jedyna otwarta i naświetlona przestrzeń w tym pół dzikim ogrodzie oraz kameralny placyk z trzema ławeczkami schowany za grupą żywotników. Obok kanałek czerniakowski.
Kościół Bernardynów, młyn którego dawno nie ma, karczma (zwana szumnie kawiarnią). Za kościołem chałupy a na pierwszym tle tramwaj, który kiedyś jeździł na Wilanów i szabas kolejka do Góry Kalwarii. Sady, kanałek, i wielkie niebo doliny Wisły. Tak mało, a jednak to właśnie tu leży jeden z głównych mitów założycielskich Warszawy. Stąd folklor warszawski – wyrastający z dolin społecznych: honorowy i zabawny, cwaniacki. Miejsce skąd wywodzi się Stanisław Grzesiuk i Kapela Czerniakowska.
IDEA PROJEKTOWA
Kluczem do tego terenu jest dla nas muzyka, z której Czerniaków jest znany w całej Polsce. Ten ogród gra. Uczy wydobywać dźwięki ze świata i słuchać dźwięków, które otaczają. Dzieci mogą grać proste melodie lub tworzyć kapelę kakofoniczną. Plac zabaw został zaprojektowany jako rozwinięty wzdłużnie zestaw prostych urządzeń. Wszystkie zabawki są interaktywne, inspirowane zabudowaniami i instrumentami kapeli czerniakowskiej:
Bandżola/Sklep
– inspirowana kształtem bandżoli, można na niej zagrać wydobywając dźwięk czterema strunami wzmocniony rezonansem ze stalowej blaszki. Ma pokrętła w kształcie kluczy do strojenia, może służyć również do zabawy w sklep.
Akordeon/Dom
– zabawka inspirowana kształtem akordeonu, służąca do wspinania się, zwisania na rękach, zabawę w chowanego. Można wydobywać z niej dźwięk przejeżdżając patyczkiem po deskach zamocowanych w regularnych odstępach.
Tamburyn/Karczma
– służy do zabawy w kuchnię błotną, ma zestaw ramp do turlania kamyków, szyszek czy piasku. Dźwięk wydobywa się przejeżdżając patyczkiem po deskach zamocowanych w regularnych odstępach. Można również zagrać na stalowych talerzykach jak na tamburynie albo po prostu pohałasować na garnkach.
Cymbałki/Kanał Czerniakowski
– zabawka inspirowana Kanałkiem Czerniakowskim, służąca do wspinania się, zwisania na rękach, zabawy w chowanego. Można wydobywać z niej dźwięk przejeżdżając patyczkiem po deskach w regularnych odstępach, ale przede wszystkim grać na cymbałkach.
Perkusja/Młyn
– zabawka inspirowana młynem wodnym, służąca do wspinania się, zwisania na rękach, zabawy w chowanego. Ma zestaw ramp do turlania kamyków, szyszek czy piasku. Dźwięk można z niej wydobyć za pomocą patyczka, przejeżdżając po deskach w regularnych odstępach. Ale przede wszystkim można po prostu pohałasować na garnkach i kubkach.
Instrumenty sąsiadują ze sobą i przechodzą jeden w drugi. Całość stanowi rodzaj orkiestry, dla której widownią jest mały placyk. Instrumenty są indywidualnie zaprojektowane w taki sposób aby dźwięk nie stanowił uciążliwości dla mieszkańców sąsiednich bloków. Zestaw instrumentów stanowi dwustronną ściankę edukacyjną, oferującą różne zabawy po różnych stronach ścianki. Różnicowanie stron jest podkreślone także kontrastem zagospodarowania podłogi. Po stronie zadrzewień jest to ścieżka sensoryczna, a po drugiej stronie polana. Każdy zestaw zabawek jest otoczony nawierzchnią bezpieczną ze zrębek. Tak aby można było wspinać się na zabawki. Ścieżka sensoryczna rozpoczyna się od dwóch niewielkich górek po południowej stronie polany i domyka przestrzeń „orkiestry”. W niej znajdują się pnie drzew, pionowo postawione pniaki, obszary ze żwirem, tłuczniem czy żołędziami. Ideą ścieżki jest trening równowagi, wyrabianie mięśni nóg, gibkości i zwinności. Jednocześnie może to być przestrzeń obserwacji przyrody, porastających mchów, mrówek, etc. oraz zasobem materiału do dalszej zabawy.
Roślinność
Ogrodowi towarzyszą też specjalne rośliny: topola osika (Populus tremula, co po łacinie znaczy topola drżąca) to drzewo szumi nawet wtedy gdy nie ma wiatru! Zamyka ona widok i stanowi akcent wieńczący kompozycję całego placu. Obok Placyku sadzimy przy istniejących różach wysokie trawy ozdobne: miskanty lub nieco mniejsze śmiałki darniowe, po to, aby móc się w nich ukryć, ale także po to aby szumiały na wietrze jesiennym i zimowym. Stanowią one także wizualne dodatkowe oddzielenie placu dla wzmocnienia efektu zaskoczenia przy spacerze ścieżką i podkreślenia efektu pointy ogrodu. Elementy obsadzeń uzupełniają – kaliny, pięciorniki, derenie, i rosnąca na terenie winorośl.
Na drzewach zakładamy budki dla ptaków. Nawet jeśli nie będą zajęte przez ptaki przypomną nam, że warto nastroić ucho na ptasie trele, których na Bernardyńskiej jest co nie miara. Przy Bernardyńskiej jest też harfa eola czyli miejsce, które gra na wietrze. Cały ogród to tylko początek zabawy, bo proponujemy aby jeszcze w parku oraz poza parkiem zlokalizować małe elementy, które wydają dźwięki, tak aby nauczyć się słuchać tego co wkoło nas. I grać na wszystkim. Choćby to było trochę granie na nerwach sąsiada 😉 A gdy wrócimy do domu możemy zagrać nawet dźwięki z lasów tropikalnych.
Ilustracje: Ewa Benkel