• Warszawa to zabawa

Ogród Służew nad Dolinką

Warszawa, Park Dolinka Służewska
Projekt: 2020
Współpraca: Marek Piwowarski, Sławek Sendzielski
Inwestor: Zarząd Zieleni m.st. Warszawy

Ten naturalny plac zabaw jest częścią naszej koncepcji sieci ogrodów zabaw inspirowanych miejscem, w którym powstają. Zobacz opis koncepcji.

 

Koncepcja została nagrodzona w konkursie PLGBC Green Building Awards 2020 w kategorii NAJLEPSZA EKOLOGICZNA INICJATYWA MIEJSKA/GMINNA.

 

Analiza terenu – Park Dolinka Służewska

Lokalizacja wybrana do budowy ogrodu wynika z zapisów miejscowego planu przestrzennego, w którym znaczną uwagę przykłada się do zachowania naturalnego – otwartego charakteru Parku. Tytuł zadania „w starym ogrodzie” był dla nas najlepszą z możliwych inspiracji. Analizując stan istniejący i źródła historyczne zwróciliśmy uwagę na szerokie wnętrze parkowe. W jego centrum rośnie soliterowa forma mirabelki. Nasze dążenia zmierzały do zachowania maksymalnie otwartego charakteru tej przestrzeni. Ponadto analizowaliśmy historyczny układ wsi Służew, który rozciągał się wzdłuż niedalekiej ul. Tarniny, by w maksymalnie wierny sposób nawiązać do dawnej zabudowy.

Idea projektowa

Wyróżniliśmy trzy strefy ogrodu: intensywną edukacyjną – w obrębie zagrody, zręcznościową i eksploracyjną pomiędzy drzewami, stanowiącą przejście do dalszych części terenu. Trzecia – część otwarta ma charakter piknikowy po stronie wschodniej. Sąsiaduje ona z terenem zbliżającym się w stronę Potoku Służewieckiego, gdzie zwiększa się poziom abstrakcyjności obszaru, jego dzikość i tajemniczość. Zwróciliśmy również uwagę na istotne elementy budowy terenuSą to niewątpliwie: wspomniana mirabelka, pozostałości dawnych sadów (głównie orzechy), istniejący roślinny tunel powstały z dawnych żywopłotów, który dzieli wnętrze zachodnie i wschodnie projektowanego ogrodu. 

Zaznaczyliśmy istotne powiązania komunikacyjne. Wejście od strony ul. Bacha – od strony wschodniej przy parkingu, zachodniej – przy przejściu dla pieszych oraz szerokie wejście na mostek. Wzdłużnie względem doliny przebiegają ciągi: górny po północnej i dolny po południowej stronie terenu opracowania. Wzdłuż dolnego ciągu biegnie leżący poza terenem opracowania kanał łączący staw parku. Proponujemy zatem włączyć go do zagospodarowania w drugim etapie – jako część „dziką” – linearny suchy potok do zabawy.

Zagroda

Wydzieloną strefę zagrody zaprojektowaliśmy jako gospodarstwo – zbliżone skalą do faktycznych gabarytów zabudowy zagrodowej wsi mazowieckiej. Chcieliśmy zachować zawarty w zabudowie nastrój spokoju i otwarcia na krajobraz. Dlatego zaproponowaliśmy układ zagrodowy obejmujący trzy główne budynki. Składa się on zatem z chałupy – domku do zabaw z kuchnią błotną i drabinkami do wspinaczki. Stodoła jest obrysem sylwetki budynku stodoły, która stanowi konstrukcję pod huśtawki i liny do wspinania. Kurnik i obórka to zespół zabawek kombinatorycznych w sąsiedztwie części brudnej – kompostu (gnoju) gdzie proponujemy strefę zabaw z ziemią. Obok niej dominujący w widoku żuraw jest pompą z wodą „czerpaną” ze studni. Ponadto przed chałupą znajduje się przedogródek kwiatowy, a po stronie zachodniej wyniesione grządki warzywnika. Całość jest otoczona wiklinowym płotkiem, pod którym rosną rośliny wsi mazowieckiej: malwy, astry i wiesiołki.

W stronę południową w części zachodniej ogrodu zlokalizowaliśmy strefę dziwów. To miejsce kontaktu z przyrodą i wierzeniami wsi, na które patrzymy oczami dziecka. Dlatego własnie tam w różnych miejscach znajdziemy ukryte pod szałasami lub krzewami wielkie owady, myszy, węże, a także wiejskie stworzenia mityczne. Podział pomiędzy „cywilizowaną” wsią a światem dzikim „puszczańskim” widać też w dużym wnętrzu „błoni”. Bliżej zagrody pasą się owce, a bliżej potoku spomiędzy zarośli wyłania się stadko dzików. 

Roślinność

Wspominane zarośla to dwa klomby oparte o kępę wiklin i ziołorośla z wierzbówką i rdestami oraz niekoszoną częścią parku. W części zachodniej „błoni” proponujemy dodatkowe nasadzenia „sadu owocowego”.  Trzon ogrodu pełnią rośliny istniejące w terenie. Ważną rolę spełniają rośliny pozostałe po dawnych ogrodach – śliwy, orzechy, głogi, róże oraz rosnąca centralnie mirabelka. Ponadto zaproponowaliśmy szeroki wachlarz roślin, które przypuszczalnie obrosną przedogródek, grządki wyniesione i krzewy przy domu. Dalej od zagrody na błoniach proponujemy zarośla wiklin i strefę bioróżnorodności. Nasadzenia można uzupełnić kępami ozdobnych traw.

Ilustracje: Ewa Benkel

Zobacz projekt Ogrodu przy Bernardyńskiej